Laat je niet kisten als opeens alles anders is!
Je zit vol energie. Je bent met een studie bezig of enthousiast aan het werk. Je bent je leven aan het opbouwen. Je was gemotiveerd, voelde je uitgedaagd, je sportte. En toen was alles anders. Je mist de dingen die je energie geven. Je ziet je vrienden en collega’s vooral via beeldschermen, wat toch echt heel anders is dan in het echt. Je verveelt je, het leven is saaier geworden, er is momenteel weinig om naar uit te zien. Sinds de coronamaatregelen zijn we enorm beperkt in onze bewegingsvrijheid. En het einde daarvan is nog niet in zicht. Voor iedereen is deze situatie nieuw. Deze bijdrage is geschreven voor jonge mensen die zich niet willen laten kisten.
Wat is nog normaal?
Grote veranderingen in je leven vergen aanpassing. En dat geeft reacties die je misschien niet kent van jezelf. Aanpassen aan nieuwe situaties kost tijd. Vanuit de psychologie weten we dat aanpassen gepaard gaat met lichamelijke en psychische reacties tot je weer hersteld en gewend bent. Dat is heel normaal in een tijd waarin je plotseling moet omschakelen en wennen aan nieuwe gewoonten. Waarin opeens je dagelijks ritme wegvalt, je niet meer naar school gaat, je werk thuis moet doen, niet meer op stap kunt en er ook nog kans is dat je zelf besmet raakt met het nieuwe coronavirus of dat je anderen daarmee besmet. Dat is nogal wat.
Het is handig om te weten dat je je lusteloos, vermoeid, prikkelbaar, emotioneel kunt voelen. Misschien ben je niet zo opgewekt, pieker je meer dan anders en voel je je soms machteloos. Ook kan het zijn dat je je niet zo goed kunt concentreren als normaal. Welke reacties je ook hebt: je voelt je waarschijnlijk niet jezelf. Mogelijk heb je al gemerkt dat het beter gaat, misschien ook nog niet. De een heeft hier meer tijd voor nodig dan de ander.
Het leven is saai!
Een van de grote gevolgen van de maatregelen is een enorme afname van je sociale en lichamelijke activiteiten. Kortom heel veel prikkels vallen weg! Dit heeft als gevolg dat je brein en je lichaam minder prikkels te verwerken krijgen. De een vindt dat saai, de ander lekker rustig, dat is heel persoonlijk. Minder lichamelijke en sociale activiteiten hebben als nadeel dat je stoelgang anders kan zijn en je bijvoorbeeld minder eetlust hebt. Misschien slaap je weinig of erg veel. Je kunt ook last krijgen van verveeldheid, lusteloosheid en gebrek aan energie. Misschien voel je je ontevreden over jezelf, schaam je je dat je zo weinig doet. Je voelt je misschien onzeker, ongelukkig, nutteloos en vaker neerslachtig. Allemaal heel normaal! Maar:
Pas op voor vicieuze cirkels!
Beschouw jezelf als een bus met passagiers. Lusteloosheid, verdriet en frustratie kunnen jouw passagiers zijn. Het risico is dat deze passagiers (te lang) aan het stuur van je gedrag gaan zitten. Het is belangrijk dat je dit voorkomt. Dus als je lusteloos opstaat bedenk dan dat dit gevoel verdwijnt als je aan de slag gaat, een eindje wandelt of gaat hardlopen. Blijf in ieder geval niet op bed liggen ondertussen filmpjes kijken of appen. Dan zit lusteloosheid aan het stuur en bepaalt welke richting de dag op gaat: namelijk passief en doelloos. Dat is geen goed idee als je gezond en veerkrachtig wilt blijven. Laat je niet kisten! Zie het als een uitdaging om je doorzettingsvermogen te trainen. Daar ga je veel aan hebben, nu en in de rest van je leven.
Het is een van de redenen waarom je wordt ‘doodgegooid’ met dagschema’s, adviezen om doelen te stellen, filmpjes om thuis lichamelijke oefeningen te doen. Allemaal tips om actief te blijven, ook thuis. Misschien ben je er al gek van geworden van al die tips en adviezen. Niet doen! Het is het belangrijk om in deze periode manieren te vinden om uit vicieuze cirkels te blijven. Hieronder vind je een paar tips.
Blijf de baas!
Het helpt om doelen te stellen op gebied van beweging. Sportscholen zijn momenteel heel creatief. Zorg voor daglicht. Schema’s kunnen behulpzaam zijn om het dagritme erin te houden.
Wat ook kan helpen is om je activiteiten een begin en een eind te geven. Deel ze op in stukken die goed te overzien zijn. Het is belangrijk dat je iets afmaakt. Zo houd je een tevreden gevoel over jezelf. Dit is heel belangrijk in deze tijd. Zorg voor contact met iemand over de voortgang van waar je mee bezig bent. Dat stimuleert. Geef elkaar complimenten. Dat is terecht, want het kost nu meer moeite om doelen te behalen dan vóór de maatregelen.
Het helpt om tussendoor geen dingen te doen waar wel een begin maar geen eind aan zit, zoals ‘netflixen’ of sociale media. De ene Netflix-aflevering gaat vloeiend over in de andere. Je hebt geen stopmoment waarin je kunt beslissen om verder te gaan met je werk. Je verliest het stuur over je gedrag. Dat ligt niet aan jou, maar dat ligt aan de manier waarop Netflix en sociale media jouw aandacht vasthouden. Daar hebben ze succesvolle manieren voor bedacht. Je weet zelf hoe succesvol die zijn. Hoe langer je passief naar series kijkt hoe moeilijker het wordt om jezelf te motiveren in beweging te komen. Dit heeft grote gevolgen voor hoe je aan het eind van de dag over jezelf denkt.
Het helpt om te weten dat gevoelens tijdelijk zijn. Ze gaan altijd weer over. Vaak sneller dan je denkt. Het gevoel dat je nu hebt kan over een uur helemaal weg zijn.
Het helpt ook om anderen te vragen hoe zij verveling oplossen. Praat met elkaar. Ook al ben je niet in elkaars nabijheid. Laat elkaar weten dat je gevoelens en lichamelijke reacties herkent. Het is echt nergens voor nodig om je te schamen. Het zijn gewone reacties op een ongewone situatie.
Nare gevoelens hoef je niet te vermijden of weg te drukken. Sommigen drukken gevoelens weg door zichzelf steeds af te leiden. Anderen door te roken, alcohol te drinken of drugs te gebruiken. Hoe meer je nare gevoelens wegdrukt, hoe meer ze juist toenemen en weer onderdrukt moet worden. Dat onderdrukken gaat steeds lastiger en gaat ten koste van je energie. Ook een vicieuze cirkel. Vaak verdwijnen nare gevoelens als je ze even aandacht geeft, bijvoorbeeld door ze op te schrijven. Als je schrijft, schrijf dan ook op wat de feiten zijn waar je geen invloed op kunt uitoefenen. Stephen Covey maakt onderscheid tussen de cirkel van betrokkenheid en de cirkel van invloed. Je hebt geen of beperkte invloed op gedrag van anderen, of op het overheidsbeleid, op de toekomst, het verleden of op de wereld. Je hebt wél invloed op je eigen gedrag en de keuzes die je nu maakt. Gebruik die invloed!
Geluk!
Geef jezelf de tijd om te verwerken en nieuwe gewoonten aan te leren. Het is niet anders. Iedereen moet zich aanpassen. Bovendien: als het je lukt dan heb je daar voor de rest van je leven profijt van. Jij hebt jezelf geleerd om zoveel mogelijk uit de vicieuze cirkels te blijven. Je hebt je niet laten kisten!
Houd voor ogen dat er een dag komt dat we onze vrijheid terug hebben. Dan heb jij alvast belangrijke stappen gezet op jouw weg naar geluk!
